'Overzicht der gebouwen van de Rijks Universiteit te Utrecht in 1936'
Een 300-jarige universiteit in beeld
De 乐鱼后台 kent een roemrijke geschiedenis. Opgericht in 1636 heeft zij vele eeuwen lang studenten en promovendi opgeleid. Tijdens het 300-jarig jubileum, in 1936, werd echter specifiek stilgestaan bij de 鈥榝ysieke鈥 erfenis van de Utrechtse universiteit. Een bijzonder, handgeschreven boek met een overzicht van de toenmalige universitaire onroerende goederen zag destijds namelijk het daglicht.
Handgeschreven en uniek
Het boekwerk, met de titel Overzicht der gebouwen van de Rijks Universiteit te Utrecht in 1936, is vanwege de handgeschreven aard dus uniek te noemen. Het lijkt er ook niet op dat toentertijd nog een ander, vergelijkbaar exemplaar is vervaardigd. Wie het album gemaakt heeft, is niet bekend. Wel mag 鈥 gezien het complete en gestructureerde karakter van het werk 鈥 worden verondersteld dat de 乐鱼后台 zelf de opdrachtgever is geweest.
Fotograaf
Op een enkele foto 鈥 behorend tot de kliniek voor heelkunde 鈥 staat de naam van de fotograaf vermeld: 鈥楩a. Jochmann, Disco, Heim Fotograaf鈥. Het gaat hier om de in Zweden geboren Johan Erik Gustaf Fredrik Jochmann (1856-1941), die vanaf 1887 in Nederland werkzaam was. Aanvankelijk op diverse locaties, waaronder Utrecht, en vanaf 1895 definitief in de Domstad. Jochmann had als eerste in Nederland een elektrisch kunstlichtatelier en was vooral actief als fotograaf in de Utrechtse studentenwereld. Het wekt dus geen bevreemding, dat juist hij de plaatselijke universitaire wereld mocht vereeuwigen (ook al moeten we natuurlijk een slag om de arm houden voor wat betreft de ongesigneerde foto鈥檚).
Zorgvuldig handschrift
De teksten bij de bijbehorende foto鈥檚 zijn netjes gekalligrafeerd, met kapitalen in rood of goudverf. Ook de inhoudsopgave achterin 鈥 alfabetisch gerangschikt naar gebouwen, faculteitskamers, instituten, klinieken, laboratoria en leeszalen 鈥 getuigt van een grote manuele zorgvuldigheid. Een heel enkele, goed uitgevoerde correctie toont de foutgevoeligheid van dergelijke manuscriptwerken. Bijzonder is dat de Faculteit Veeartsenijkunde met haar bijbehorende gebouwen afzonderlijk vermeld staat in de inhoudsopgave. Wellicht heeft deze aparte status te maken met het feit dat de deze faculteit toen nog niet zo lang, sinds 1925, tot de Utrechtse universiteit behoorde?
Sfeervolle foto鈥檚
Het album telt in totaal 61 bladen en heeft de royale afmetingen van 45 bij 35 centimeter. Op elk blad staan 茅茅n tot vier fraaie en sfeervolle foto鈥檚 geplakt, waardoor de bladen wat kromgetrokken zijn. De foto鈥檚 hebben betrekking op het interieur of exterieur van de specifieke gebouwen die de universiteit in 1936 rijk was. Vanzelfsprekend figureert op folium 1 het Universiteitsgebouw op het Domplein, ook nu nog het beeldbepalende 鈥榞ezicht鈥 van de Utrechtse universiteit. De Senaatszaal en het Groot Auditorium, 鈥榲贸贸r de verbouwing鈥, volgen op een van de eerste folia. Daarna is het de beurt aan het Bureau van Curatoren en het Universiteitsarchief, die toen respectievelijk op Trans 10 en Trans 8 waren gevestigd. Voor de universiteitsbibliotheek aan de Wittevrouwenstraat zijn maar liefst twee folia en zeven foto鈥檚 ingeruimd, met onder andere afbeeldingen van de magazijnen en leeszalen.
Inkijkje in de universitaire wereld
Vervolgens komen het onderwijs en onderzoek van de onderscheiden faculteiten aan bod. De foto鈥檚 bieden een fascinerend inkijkje in de universitaire wereld van het interbellum. Zo bezaten veel zichzelf respecterende instellingen een eigen museum, waaronder het Anatomisch Laboratorium, de Oogheelkundekliniek, het Geografisch Instituut, het Pathologisch Instituut en het Zo枚logisch Laboratorium. Daarnaast hadden zij ook vaak eigen bibliotheken en leeszalen.
In het album treffen we voorts foto鈥檚 van college- en practicumzalen aan, evenals van hooglerarenkamers. De kamer van de hoogleraar in de middeleeuwse geschiedenis verschilt qua functionaliteit nogal van die van zijn collega in de 鈥榢ennis der menschelijke voedingsmiddelen van dierlijken oorsprong鈥!
Stand van techniek
Behalve een mooi beeld van de universitaire accommodatie tonen de foto鈥檚 bovenal een intrigerende momentopname van de toenmalige stand van de techniek. Wat te denken van bijvoorbeeld een 鈥榮pectatorium鈥, 鈥榮naargalvanometer鈥 of een 鈥榓viatiek鈥, afkomstig uit het laboratorium voor fysiologie? Of van de 鈥榞eluidvrije kamer鈥 en 鈥榮teriliseerkamer鈥 in de kliniek voor neus-, keel- en oorheelkunde en de 鈥榢amer voor experimenten betreffende ziekteoverbrenging door insecten鈥 in het instituut voor parasitaire - en infectieziekten? En de lichtbehandelingen met de 鈥楩insen-Lomholtlamp鈥 en de 鈥楰oolbooglamp鈥 spreken eveneens tot de verbeelding. Aparte vermelding verdient tot slot nog de behandelingszaal van het instituut voor tandheelkunde, met tientallen tandartsstoelen in slagorde!
Dubbeldik
Wat opvalt aan de foto鈥檚 is dat er in het algemeen maar weinig personen op figureren. Slechts bij ongeveer een kwart is dat het geval. Alleen op foto鈥檚 van sommige practicumlokalen, leeszalen en ziekenhuisruimtes zijn studenten, bezoekers en pati毛nten te zien. Het geheel doet daarom wat klinisch aan, maar het was natuurlijk te doen om een overzicht van de universitaire gebouwen. En die gebouwen komen in het album fier naar voren.
Zal de 乐鱼后台 in 2036 bij het 400-jarig bestaan weer zo鈥檔 gedenkboek laten maken? Als het in dat geval al een fysiek album wordt, dan wordt het zeker dubbel zo dik!
Auteur
