ÀÖÓãºǫ́

Vanuit het project Future Learning Spaces ontwikkelen we, in samenwerking met docenten en studenten, innovatieve onderwijsruimtes. Voorbeelden zijn de Hybrid Active Learning Classroom, de Virtual Classroom en de Learning Plaza. Gebruikers zijn positief over deze innovatieve ruimtes en willen er graag meer gebruik van maken. Er zijn echter slechts 5 van dit soort learning spaces en het kost tijd om nieuwe ruimtes te ontwikkelen. Voorlopig vindt het overgrote deel van het onderwijs daarom plaats in standaard collegezalen en werkgroepruimtes.

In de Co-Creation Community bijeenkomst van woensdag 8 februari dachten we samen na over de vraag hoe we de huidige standaard ruimtes beter kunnen benutten voor actief en samenwerkend leren.

We stelden eerst vast waar we in de bestaande ruimtes tegenaan lopen. Over collegezalen werd bijvoorbeeld genoemd dat het vastgezette meubilair en de opstelling in rijen afwisseling van werkvormen en interactie tussen studenten en docent belemmeren. In werkgroepruimtes lopen deelnemers er voornamelijk tegenaan dat er te weinig m2 per student is, te veel tafels in een kleine ruimte staan, er standaard een vaste rijen- of u-opstelling is, meubilair vaak niet gemakkelijk te verplaatsen is of zelfs vaststaat, de docentendesk vaststaat en er weinig leermaterialen als borden en stiften aanwezig zijn.

Vervolgens zochten we in groepjes naar oplossingen om ondanks de beperkingen toch meer actief en samenwerkend leren te stimuleren in werkgroepruimtes. Met behulp van inspiratiekaarten kozen de groepjes eerst welke leerdoelen ze wilden bereiken en welke leeractiviteiten/werkvormen ze daarvoor wilden inzetten.

Vervolgens bouwden ze met minimeubels opstellingen die bij die werkvormen kunnen passen. Dit leverde een levendige discussie en verrassende opstellingen op. Een groepje koos een carrousel werkvorm waarbij studenten aan een groepsopdracht werken en steeds een student per groepje doorschuift. Hiervoor werd een opstelling uitgewerkt waarbij de tafels als molentjes (of L) staan en de docent in het midden. Hierdoor kunnen studenten gemakkelijk in groepen samenwerken en ontstaat er tegelijkertijd ruimte voor beweging; voor studenten om tussen de verschillende tafels te bewegen bij het wisselen en voor de docent om bij de verschillende tafels langs te gaan.

Het andere groepje koos o.a. voor een werkvorm waarbij twee groepen studenten in een discussie letterlijk tegenover elkaar komen te staan. De tafels gaan voor deze opstelling aan de kant (of kunnen, bij ruimtegebrek  eventueel tussen de beide groepen ingezet worden) en de stoelen worden in twee rijen tegenover elkaar gezet. De studenten die in gesprek zijn staan in het midden tegenover elkaar (met evt. een gespreksleider erbij), de anderen zijn toehoorder en zitten; studenten kunnen eenvoudig van rol/plek wisselen.

Duidelijk werd dat het van belang is om bij het voorbereiden van een les goed na te denken over, en te experimenteren met, verschillende opstellingen, zodat actief en samenwerkend leren gestimuleerd wordt.

Aan de deelnemers werd tenslotte met behulp van een zogenoemd exit ticket gevraagd 3 dingen te noemen die zij in deze bijeenkomst geleerd hadden, 2 dingen die zij zelf binnenkort gaan toepassen en 1 onderwerp voor een volgende bijeenkomst. Een greep uit de reacties:

3 dingen die zij in deze bijeenkomst geleerd hadden:

• Hoeveel impact een tafelindeling kan hebben
• Je krijgt ideeën van anderen, dus meer met elkaar delen
• Samenwerkend leren is soms een uitdaging met bestaande ruimte indeling
• Onderwijs/werkgroepen hoeven niet zittend, staand is activerend
• Flexibiliteit van een ruimte lijkt de grootste pré voor alle ruimtes

2 dingen die zij zelf binnenkort gaan toepassen:

• Meer samenwerken in werkcollege
• Meer experimenteren met ruimte indeling in ‘gewone’ ruimtes
• Meer nadenken over andere werkvormen in een werkgroep

1 onderwerp voor een volgende bijeenkomst:

• Game Based Learning: waar moet een ruimte aan voldoen? Ervaring opdoen met GBL
• Verder gaan met wat vandaag is gedaan