�����̨

De Europese Commissie maakt zich weer op om Europese samenwerkingsprojecten ter grootte van een miljard euro op te starten. Van de 33 consortia die vorig jaar een voorstel indienden, zijn er nu na een twee-staps selectieproces nog zes over. Utrechtse wetenschappers nemen deel aan twee van deze consortia: Time Machine en Energy-X. De consortia die nog in de running zijn, hebben nu elk een miljoen euro toegekend gekregen om gedetailleerde plannen uit te werken. Maximaal drie consortia zullen de uiteindelijke financiering toegekend krijgen.

De Europese Commissie financierde eerder al drie van deze Europese miljardenprojecten: in 2013 startten het Human Brain Project en het Graphene Flagship, gevolgd door het Quantum Flagship in 2017. In 2021 moet de volgende ronde FET Flagship-projecten beginnen, met een looptijd van ongeveer tien jaar.

Time Machine

Het project streeft ernaar om met nieuw te ontwerpen digitaliserings- en AI-technologieën het rijke culturele erfgoed van Europa – de big data uit het verleden – te kunnen ‘oogsten’. Op deze manier kan een schat aan data, variërend van middeleeuwse manuscripten en historische objecten tot smartphone- en satellietbeelden, worden omgezet in bruikbare kennis voor tal van toepassingen. Toine Pieters, projectleider van Utrecht Time Machine, vertegenwoordigt de �����̨ in het project.

Naast onderzoeksinstellingen zijn ook erfgoedorganisaties, de publieke sector en het bedrijfsleven betrokken. Time Machine is tegelijkertijd een groeiend netwerk van steden, waaronder Utrecht. “Het Time Machine-project is de droom van iedereen die geïnteresseerd is in geschiedenis: het verleden verkennen alsof we er bij waren. Een soort Google Earth voor het verleden, waarin je door historisch Europa kunt navigeren in ruimte en tijd”, aldus Julia Noordegraaf, hoogleraar Digitaal Erfgoed aan de UvA en bestuurslid van het consortium.

Energy-X

In het project werken instellingen samen om de wetenschap en technologie te ontwikkelen die nodig is om economisch haalbare productie van koolstofneutrale brandstoffen, chemicaliën en materialen mogelijk te maken. Het project wil daarvoor grote stappen zetten in het omzetten van energie uit zon en wind naar chemische bouwstenen. Het project staat onder leiding van de Technische Universiteit van Denemarken. De onderzoeksgroep van Bert Weckhuysen is de Utrechtse deelnemer aan het consortium.

“Energy-X zal niet alleen schaalbare wetenschappelijke oplossingen creëren, maar deze kennis ook vertalen naar twee concrete voorbeeldprojecten, namelijk de productie van koolstofneutrale vliegtuigbrandstoffen en de decentrale productie van meststoffen zonder CO₂-voetafdruk”, aldus projectcoördinator Jens K. Nørskov van de Technische Universiteit van Denemarken.