�����̨

Jongeren bewegen niet genoeg. Dit blijkt uit het rapport ‘Gezondheid en Welzijn van Scholieren’, de Nederlandse tak van Health Behaviour in Schoolaged Children . Ook eten zij niet gezond genoeg. Een goed moment om daar aandacht voor te vragen, vindt ‘Jongeren op Gezond Gewicht’ (JOGG). In de van 11 tot 15 maart ligt de focus volledig op bewegen.

In samenwerking met gemeenten, bedrijven, scholen en ouders zet de organisatie zich in voor ‘een gezonde omgeving voor de jeugd, zodat ze fysiek, psychisch en sociaal beter toegerust zijn voor de toekomst’. Het gaat uitgebreid in op die fysieke, psychische en sociale gezondheid van Nederlandse jongeren in de leeftijd 11 tot en met 16. De �����̨, het Trimbos Instituut en het Sociaal Cultureel Planbureau verzamelen iedere vier jaar informatie over het welzijn van de jeugd en bundelen dat samen in het zogenoemde HBSC-rapport.

Het lijkt op het eerste gezicht geen slechte score, maar dat is het wel degelijk.

Onvoldoende dagelijkse beweging

Uit het rapport blijkt dat meer dan 80 procent van de jongeren minstens twee keer per week sport. Jongeren bewegen gemiddeld ruim vier dagen in de week minstens een uur. Dit betekent dat jongeren in Nederland gemiddeld gezien niet voldoen aan de aanbeveling van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Volgens WHO moet de jeugd dagelijks minstens één uur bewegen en drie keer per week sporten. "Sinds 2001 is in deze cijfers nagenoeg niets veranderd en dat is opvallend gezien de toenemende aandacht voor bewegen in de laatste jaren", zegt hoofdonderzoeker Gonneke Stevens. “Dit lijkt op het eerste gezicht geen slechte score. Maar dit betekent dat jongeren ongeveer 3 dagen per week minder dan een uur bewegen. Dit is alle beweging opgeteld tijdens 1 dag: fietsen naar school of vrienden, lopen, spelen en sporten.”

Ouder = ongezonder

In het voortgezet onderwijs bewegen scholieren over het algemeen minder vaak dan in groep 8 van de basisschool. “Dat komt misschien omdat scholieren op de middelbare school minder vaak buitenspelen en minder tijd hebben om te sporten”, licht Gonneke Stevens toe. Middelbare scholieren hebben verder iets vaker een gezond gewicht, maar oordelen daarover minder vaak positief dan basisschoolleerlingen. Naarmate leerlingen in het voortgezet onderwijs ouder worden, bewegen en sporten zij minder vaak.

De invloed van je achtergrond

De welvaart en achtergrond van de gezinnen waar jongeren uit komen lijkt ook invloed te hebben op hun gezondheid. Middelbare scholieren met een niet-westerse migratieachtergrond en uit minder welvarende gezinnen bewegen ieder minder vaak, sporten minder vaak intensief en hebben vaker overgewicht dan middelbare scholieren zonder een migratieachtergrond en scholieren uit gezinnen met een hoge welvaart. Stevens: “Vaak sporten ouders met een hoge sociaal economische status zelf graag en stimuleren ze hun kinderen om hetzelfde te doen. Geld kan ook een rol spelen bij het wel of niet lid worden van een sportclub.”

Als wij als maatschappij een gezonde generatie willen laten opgroeien, moet er juist op jongeren met een migratie-achtergrond en uit minder welvarende gezinnen ingezet worden.

Gerichter ingrijpen

Bij jongeren met een migratie-achtergrond en uit minder welvarende gezinnen, valt volgens Stevens de meeste winst te behalen. “Als wij als maatschappij een gezonde generatie wil laten opgroeien, moet er juist op deze groepen ingezet worden bij de verdere ontwikkeling van interventies. Eén van de belangrijke vragen hierbij is in hoeverre bestaande programma’s werken voor alle jongeren.”

Minder dan de helft eet dagelijks groente

Ondertussen eten jongeren ook niet genoeg groente en fruit. Minder dan de helft eet dagelijks groente en in het voortgezet onderwijs eet slechts een derde van de jongeren dagelijks fruit, blijkt uit de recente HBSC-cijfers. In het rapport is te lezen dat er grote verschillen zijn tussen basisschoolleerlingen en middelbare scholieren. Scholieren in het voortgezet onderwijs hebben over het algemeen minder gezonde eetpatronen dan scholieren van groep 8 van de basisschool. Naarmate middelbare scholieren ouder worden, ontbijten zij minder vaak, eten ze minder vaak fruit en drinken ze vaker frisdrank. Waar er op het gebied van groente en fruit in de laatste 16 jaar nauwelijks iets is veranderd, lijkt er op het gebied van frisdrank een heuse ‘cultuurverandering’ gaande, aldus Stevens. Frisdrankgebruik is in deze periode meer dan gehalveerd.

In de afgelopen 16 jaar is er, alle inzet ten spijt, vrijwel niks veranderd.

Een appel is niet cool

Driekwart van de scholieren heeft een gezond gewicht. In vergelijking met andere landen, doet Nederland het daarmee onwijs goed. Ondanks de goede positie van Nederland op het gebied van overgewicht, is de ‘Week voor de Gezonde Jeugd’ volgens Stevens echt nodig. “In de afgelopen 16 jaar is er, alle inzet ten spijt, vrijwel niks veranderd. Overgewicht onder jongeren neemt niet af en een appel mee naar school is nog steeds niet cool genoeg.”

Onderzoeksthema Dynamics of Youth

Wil je maatschappelijke problemen aanpakken, dan kun je het beste beginnen bij kinderen. Het Utrechtse onderzoeksthema Dynamics of Youth investeert in een veerkrachtige jeugd. Wetenschappers uit alle vakgebieden werken samen om kinderontwikkeling beter te leren begrijpen. Hoe helpen we kinderen en jongeren groeien en bloeien in onze snel veranderende samenleving?