�����̨

Onderzoekers, studenten en maatschappelijke partners van de �����̨ staan stil bij 75 jaar mensenrechten. Met een bijeenkomst in de Bibliotheek Neude, met een website over mensenrechten en met grote portretten in verschillende wijken van Utrecht. Het zijn Utrechters, gefotografeerd door kunstenaar Jan Banning. Ze horen bij een bijzonder project van filmmakers van True Heroes Films, de �����̨ en Jan Banning. Op 10 december 2024 bestond de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens precies 75 jaar. Wat betekenen die mensenrechten nu, in 2023 in ‘mensenrechtenstad’ Utrecht?

Op een publieke bijeenkomst in de Bibliotheek Neude op 10 december 2024 spraken onder meer de Denker des Vaderlands Marjan Slob, de Utrechtse wethouder Linda Voortman, fotografisch kunstenaar Jan Banning en wetenschappers Hanneke van Eijken en Antoine Buyse over het beschermen en versterken van mensenrechten. 

Sprekers waren onder meer Inez de Boer van Shelter City (Utrecht) en Linda Nooitmeer van NiNsee, het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis. Uiteraard vertelden een paar van de geportretteerde Utrechters hun verhaal, zoals veteraan Wim van Esch, kinderrechter Tessa Dopheide en sportleraar Jamil Chami. Dichter Babeth Fonchie droeg poëzie voor. 

In de monumentale centrale hal van de bibliotheek was een mensenrechtenplein ingericht. Op deze plek konden bezoekers zich je laten inspireren door fotografie, film en kunst van Daisy Ranoe. Vele maatschappelijke partners die zich inzetten voor de mensenrechten in de stad presenteerden zich, zoals Utrecht in Dialoog, Samen naar de kliniek en het College voor de Rechten van de Mens.

“Het is begonnen als unieke samenwerking tussen filmmakers van True Heroes Films , de universiteit en fotografisch kunstenaar Jan Banning, zeggen Hanneke van Eijken en Antoine Buyse, docenten en onderzoekers rechtsgeleerdheid. “Vanuit de Universiteit hebben we samen met studenten onderzoek gedaan naar mensenrechten in Utrecht en naar de geschiedenis van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Mensenrechtenonderwijs is van wezenlijk belang.”

Het resultaat is te zien op een website voor het grote publiek: uu.nl/uvrm. Daarop wordt uitgelegd wat kiesrecht, het discriminatieverbod, recht op onderwijs, recht op demonstreren, rechtshulp, gelijkheid voor de wet en alle andere artikelen die op 10 december in 1948 door de Verenigde Naties precies inhouden. De studenten hebben de dertig rechten uit de UVRM opnieuw opgeschreven voor iedereen van veertien jaar en ouder in begrijpelijke en toegankelijke taal.

Wat het project zo bijzonder maakt is dat mensenrechten ook worden verbeeld. Op de website zullen ook steeds meer portretten en minidocumentaires worden geplaatst die laten zien hoe mensenrechten in het dagelijkse leven raken aan allerlei Utrechters. We zien bijvoorbeeld portretten van Jamiel Chamie, sportleraar in Overvecht. Hij hoopt jongeren een toekomstperspectief te bieden. Ze het gevoel te geven dat ze ertoe doen en dat ze in staat zijn dingen echt voor elkaar te krijgen. Wim van Esch, voormalig Afghanistan-veteraan is ’s nachts weer terug waar hij was. Wim: ‘mensenlevens liggen in jouw handen, vrede, vrijheid en veiligheid. Daar zie je wat het met mensen doet.’

Door de film- en fotoportretten gaan de mensenrechten uit 1948 leven. Jan Banning: “Ik heb mij met liefde aan dit project verbonden: mijn werk betreft al decennia lang mensenrechten in allerlei vormen en landen. Troostmeisjes, dwangarbeiders, armoede, onschuldige veroordeelden enzovoort. Om mij nu eens ook in mijn thuisstad Utrecht daaraan te wijden is heel bevredigend.”