“Investeren in de jeugd is investeren in de maatschappij van de toekomst”

Interview programmacommissielid Frank Wijnen

De programmacommissie van Dynamics of Youth heeft afgevaardigden uit alle 7 ̨-faculteiten. Wie zijn het, en wat is hun rol? In een serie interviews stellen we de leden aan je voor. Taalkundige Frank Wijnen is programmacommissielid namens de faculteit Geesteswetenschappen. Hij praat enthousiast over Dynamics of Youth: “Maatschappelijk gezien wordt er gehamerd op vergrijzing van de samenleving en veel universiteiten zetten juist daarop in. Dat is ook belangrijk en geeft ook nieuwe uitdagingen maar wij hebben in Utrecht gekozen voor het accent op kinderen en jeugdigen. Want investeren in de jeugd is investeren in de maatschappij van de toekomst.” 

Foto: Ed van Rijswijk

Grensoverschrijdend

Wijnen kan goed uitleggen wat de meerwaarde is van de strategische thema’s. “Ik heb kennis gemaakt met mensen van andere departementen van onze faculteit die ik anders misschien nooit ontmoet zou hebben. Maar ook over de grenzen van de faculteit heen word je door het strategisch thema in staat gesteld verbindingen te leggen die je anders wellicht niet gelegd zou hebben of met veel meer moeite. Er zijn nu ook middelen beschikbaar om deze verbindingen te leggen. We werken samen met mensen uit een groot scala van disciplines, van sociale wetenschappen tot diergeneeskunde.”

Multidisciplinaire samenwerking

Wijnen noemt veel mooie voorbeelden van multidisciplinaire samenwerking binnen de universiteit waarbij de faculteit Geesteswetenschappen betrokken is. Zo hebben Rosemarie Buikema (Genderstudies) en ontwikkelingspsycholoog Marcel van Aken onderzoek gedaan naar het effect van micro-agressie op Nederlandse lesbische, homo, biseksuele, en transgender jongeren. En binnen een onderzoeksproject naar voorspellers van dyslexie werkte taalkundige Ao Chen samen met onderzoeker psychiatrie Hugo Schnack van het UMC. Zij hebben onderzocht of je van twee-jarige kinderen kunt vaststellen of ze een verhoogd risico hebben op dyslexie, op grond van de ontwikkeling van hun woordenschat. Door toepassing van machine learning is de accuraatheid van die voorspelling nu zo'n 70%.

Het is nodig om te luisteren naar de mensen uit de praktijk. Vaak helpt dat ook de wetenschap weer vooruit; er ontstaat een nieuw perspectief.

Uit de ivoren toren

Recent zijn de hubs binnen de strategische thema’s van start gegaan waarbij onderzoekers en maatschappelijke partners actief samengebracht worden. Volgens Wijnen is dit een goede ontwikkeling, “het is goed om uit de ivoren toren te komen. Ik vind het vanzelfsprekend en nuttig om wetenschappelijk werk te verbinden met maatschappelijke vragen. Het gaat in mijn eigen werk over taalontwikkeling en ik probeer dat te verbinden met praktijkvragen rond taalontwikkelingsproblemen en problemen die samenhangen met meertaligheid. Het is nodig om te luisteren naar de mensen uit de praktijk, wat voor problemen komen zij tegen? Vaak helpt dat ook de wetenschap weer vooruit; er ontstaat een nieuw perspectief.”

Gemeente Utrecht

Een mooi voorbeeld van samenwerking tussen de universiteit en maatschappelijke partners is de samenwerking met de gemeente Utrecht. Utrechtse onderzoekers zijn in gesprek zijn met mensen van jeugdgezondheidszorg van de gemeente. De gemeente wil graag weten welke factoren een rol spelen bij ontwikkelingsachterstanden bij kinderen. “We weten dat kinderen uit milieus met een lagere economische status of met een migratie-achtergrond het vaak moeilijker hebben. Daarbij spelen veel factoren een rol, denk bijvoorbeeld aan taal, voeding, cultuurverschillen, media-gebruiken of gezondheidskwesties. Het mooie van Dynamics of Youth is dat experts vanuit allerlei invalshoeken elkaar iets te vertellen hebben en hun krachten bundelen om deze problematiek te onderzoeken, samen met de mensen uit de praktijk.”

Binnen het themaproject ‘Where do I belong’ is Frank Wijnen de brug tussen de commissie en het onderzoeksteam.

Where do I belong?

De rol van Wijnen als lid van de programmacommissie is veelzijdig. “Wij zetten de grote lijnen uit, welke kant moet het programma zich op bewegen? Welke ideeën zijn er vanuit de werkvloer kansrijk? Welke ideeën moeten gestimuleerd worden?”. Wijnen is als ‘liaison’ binnen het themaproject ‘Where do I belong’ de brug tussen de commissie en het onderzoeksteam. In dit project, onderdeel van de hub KinderKennisCentrum, worden kinderen gevolgd wiens ouders gescheiden zijn. Het gaat om kinderen die pendelen tussen twee huizen waarbij de ouders gekozen hebben voor co-ouderschap. “Hoe redden deze kinderen zich? Hoe staat het met hun welbevinden en hoe slagen ze erin om een gevoel van belonging/ergens bij horen te ontwikkelen?”

“Er gebeuren mooie dingen”

Geld dat het CvB aan de strategische thema's uitgeeft, gaat niet naar de faculteiten. Dat noemt Wijnen een beleidskeuze. “Ik zie voordelen van dit beleid; het brengt echt iets teweeg. Onderzoekers gaan met elkaar samenwerken en ik weet niet of dit gebeurd zou zijn zonder deze middelen. Er ontstaan nieuwe ideeën voor onderzoek en nieuwe onderzoekslijnen. Er gebeuren mooie dingen.”  

Onderzoeksthema jeugd

Wil je maatschappelijke problemen aanpakken, dan kun je het beste beginnen bij kinderen. Het Utrechtse onderzoeksthema Dynamics of Youth investeert in een veerkrachtige jeugd. Wetenschappers uit alle vakgebieden werken samen om kinderontwikkeling beter te leren begrijpen. Hoe ontwikkelen kinderen en jongeren zich in onze snel veranderende samenleving?