De burgerschapsopdracht: spanning tussen opdracht en praktijk
PO Conferentie 2025

Veel scholen in het basisonderwijs werken voortvarend aan de burgerschapsopdracht van de overheid. Zo besteden ze aandacht aan de sociaal-emotionele ontwikkeling van ieder kind en aan het omgaan met diversiteit en het samen beslissingen maken. Ook hebben scholen vaak een anti-pest protocol, zijn ze betrokken bij hun leerlingen en bereiden ze hen via alle vakken voor op hun latere rol in de maatschappij. Maar tóch krijgen ze een herstelopdracht van de inspectie. Waar gaat dit mis en hoe kan het beter?
Tijdens de openingslezing van de PO Conferentie op 2 april 2025 belicht Pieter van Rees (docent Burgerschap en Educatie aan de Universiteit voor Humanistiek) deze vraag vanuit twee kanten: vanuit de opdracht en vanuit de praktijk.
Vanuit de opdracht bekeken lijken scholen vaak niet voldoende doelgericht en zichtbaar te werken aan burgerschap: het ontbreekt aan duidelijke visie, heldere leerlijnen en concrete leerdoelen. Aan de hand van modellen van verschillende organisaties bespreekt Van Rees hoe scholen met de opdracht aan de slag kunnen.
Vanuit de praktijk bezien lijkt er meer aan de hand. Zo is de onduidelijkheid van de opdracht een probleem, maar ook de insteek van de burgerschapsopdracht. Scholen hebben het gevoel ‘door een hoepeltje’ te moeten springen, erkenning voor hun inspanningen lijkt voorwaardelijk en de formele eisen blijken inhoudelijk bepalender dan gewenst.
Hoeveel ruimte is er voor erkenning van de inspanningen die scholen al leveren, en voor verschillende opvattingen en praktijken in het onderwijs? Van Rees bespreekt deze spanning vanuit ervaringen en onderzoek. Tot slot gaat hij in op de vraag: Wat vertelt deze botsing tussen opdracht en praktijk ons eigenlijk over burgerschapsonderwijs zelf?
Meld je aan voor de PO Conferentie op 2 april 2025
Wil je de lezing van Pieter van Rees bijwonen? Meld je dan aan voor de PO Conferentie op 2 april 2025. Na de openingslezing kun je meedoen aan diverse workshops over rekenen, taal, burgerschap, digitale geletterdheid en sociaal emotionele ontwikkeling.
Over de PO Conferentie
Tijdens de jaarlijkse PO Conferentie ontmoeten leraren, pabo-docenten, schoolleiders, onderzoekers en studenten uit de regio Utrecht elkaar. We delen inzichten uit onderzoek dat wordt uitgevoerd op scholen en bij kennisinstellingen. Zo verbinden we de lespraktijk en onderwijsonderzoek. De PO Conferentie Regio Utrecht is een initiatief van het PO Partnerschap, en wordt uitgevoerd door Onderwijsadvies & Training (ÀÖÓãºǫ́).
Contact
Heb je een vraag? Neem dan contact op via po@uu.nl.