ÀÖÓãºǫ́

In Nederland worden opioïden vaak voorgeschreven bij hevige pijn, zoals na een operatie of bij kanker. De afgelopen jaren krijgen echter steeds meer mensen deze medicijnen ook bij chronische pijn, terwijl er geen bewijs is dat ze op de lange termijn effectief zijn. Sterker nog, langdurig gebruik kan leiden tot ernstige bijwerkingen, een opioïdengebruikstoornis en zelfs fatale ademhalingsproblemen.

Sinds 2020 gebruiken jaarlijks ruim een miljoen Nederlanders opioïden, van wie meer dan een kwart dit langdurig doet. Dit proefschrift onderzoekt hoe patiënten hun opioïdengebruik en de bijbehorende zorg ervaren, en biedt handvatten om pijnbehandeling veiliger te maken en onnodig langdurig gebruik te beperken.

Een belangrijke bevinding is dat patiënten betere voorlichting willen bij het eerste voorschrift, met heldere uitleg over werking, risico’s en alternatieven. Ook moet het afbouwen eerder en regelmatig besproken worden, met aandacht voor de chronische pijn. Deze informatie moet eenduidig en herhaald worden overgebracht door alle betrokken zorgverleners. Daarnaast willen patiënten meer begeleiding bij het afbouwen, met gezamenlijke behandeldoelen, alternatieve pijnbehandelingen en afspraken over tempo, medicatie-rotatie en locatie. Patiënten zien een belangrijke rol weggelegd voor zowel hun behandelend arts als hun apotheker bij het veilig gebruik van opioïden en bij tijdige signalering van risico’s.

Hoewel in Nederland geen opioïdencrisis speelt zoals in de Verenigde Staten, en het risico op grootschalige weglekking naar de illegale markt klein wordt geacht door belanghebbende, blijft waakzaamheid geboden - vooral met de opkomst van nieuwe illegale middelen die eenvoudig online verkrijgbaar zijn, is het belangrijk om preventieve maatregelen en goede patiëntenzorg te blijven versterken.